Si AR dhe VR po ndryshojnë sfidat e tendosjes së syve
Realiteti virtual (VR) dhe realiteti i shtuar (AR) po transformojnë botën e lojërave, duke krijuar përvoja që ndihen më zhytëse se kurrë. Por me këto teknologji të reja vjen një grup i ri sfidash – veçanërisht kur bëhet fjalë për tendosjen e syve. Nëse jeni ndjerë ndonjëherë i lodhur, i trullosur ose thjesht i pakëndshëm pas një seance të gjatë VR, nuk jeni vetëm. Le të shqyrtojmë se si AR dhe VR ndikojnë në sytë tuaj dhe çfarë po bëhet për t’i bërë gjërat më të lehta në shikimin tuaj.
Pse VR dhe AR mund të jenë të vështira për sytë tuaj
Nëse keni kaluar ndonjëherë orë të tëra në VR, mund të keni ndjerë tendosje të syve, dhimbje koke apo edhe marramendje kur më në fund keni hequr kufjet. Kjo sepse sytë tuaj po punojnë jashtë orarit për t’u përshtatur me një botë artificiale. Ndryshe nga ekranet tradicionale, VR krijon një iluzion thellësie, duke i detyruar sytë tuaj të fokusohen në objekte që nuk janë fizikisht aty. Ky ndryshim i vazhdueshëm midis vizionit të afërt dhe të largët mund të çojë në atë që njihet si konflikti i afërsisë-akomodimit (VAC) – një term i zbukuruar për kur sytë dhe truri juaj nuk bien dakord për atë që po shohin.
Në AR, tendosja vjen nga ndërrimi i vazhdueshëm i fokusit midis mbivendosjeve dixhitale dhe botës reale. Imagjinoni të luani Pokémon GO ose të përdorni një kufje AR ku objektet dixhitale notojnë para jush. Sytë tuaj janë të mbërthyer në një lak, duke u përshtatur me shpejtësi midis pikave të ndryshme fokale, të cilat mund të jenë rraskapitëse me kalimin e kohës. Është njësoj si të lexoni një libër ndërsa shikoni televizor – truri juaj ngatërrohet dhe sytë tuaj lodhen.

Shkenca pas lodhjes së syve AR dhe VR
Pra, pse ndodh kjo? E gjitha varet nga mënyra sesi funksionojnë sytë tanë natyrshëm. Në jetën reale, kur fokusoheni në një objekt, sytë tuaj përshtaten në dy mënyra: konvergjenca, ku kthehen nga brenda për fokus nga afër dhe akomodimi, ku lentet tuaja ndryshojnë formën për t’i mbajtur gjërat të mprehta. Por në VR, ndërsa sytë tuaj u thuhet të konvergojnë në një objekt në distancë, ekrani mbetet vetëm centimetra nga fytyra juaj. Kjo mospërputhje çon në parehati, shikim të paqartë dhe madje edhe të përzier.
Përdoruesit e AR përballen me një problem tjetër – ekspozimi ndaj dritës blu dhe shkëlqimi i ekranit. Meqenëse AR shpesh mbështetet në lente transparente ose ekrane të vogla të integruara, sytë tuaj janë vazhdimisht të ekspozuar ndaj ndriçimit artificial. Ky ekspozim i tepërt mund të prishë ciklin tuaj të gjumit, duke e bërë më të vështirë mbylljen pas një seance lojërash natën vonë. Plus, nëse jeni duke përdorur AR në kushte të ndritshme, kontrasti midis imazheve dixhitale dhe botës reale mund t’i detyrojë sytë tuaj të sforcohen më shumë për të përpunuar atë që po ndodh.
Sa më shumë kohë të kaloni në këto ambiente, aq më shumë lodhen sytë tuaj. Është një nga arsyet më të mëdha pse seancat e gjata të lojërave VR mund t’ju lënë të ndiheni sikur sapo keni drejtuar një maratonë mendore.
Si po zhvillohet teknologjia AR & VR për të mbrojtur sytë tuaj
Për fat të mirë, industritë e lojërave dhe teknologjisë po punojnë në mënyrë aktive për zgjidhjet për t’i bërë AR dhe VR më miqësore me sytë. Filtrat e dritës blu, cilësimet e rregullueshme të ekranit dhe teknologjia e ndjekjes së syve janë vetëm disa risi që synojnë reduktimin e tendosjes dhe përmirësimin e rehatisë.
Një nga përparimet më emocionuese është renderimi me foveted – një teknikë që përdor ndjekjen e syve për të rregulluar cilësinë e imazhit bazuar në vendin ku po shikoni. Në vend që ta detyroni të gjithë fushën tuaj të shikimit në fokus të mprehtë, renderimi i përqendruar imiton mënyrën se si funksionon shikimi njerëzor, duke mprehur vetëm qendrën e shikimit tuaj ndërsa mjegullon pak skajet. Kjo redukton fuqinë e panevojshme përpunuese dhe ndihmon sytë tuaj të relaksohen në mënyrë më natyrale.
Një tjetër përparim janë ekranet adaptive të fokusit, të cilat rregullojnë thellësinë e fushës në kohë reale për të imituar lëvizjen natyrale të syve. Kompanitë po zhvillojnë lente VR që ndryshojnë fokusin bazuar në atë që po shikoni, duke eliminuar tendosjen e panatyrshme vizuale të shkaktuar nga ekranet fikse. Nëse kjo teknologji përdoret gjerësisht, ne mund të shohim një të ardhme ku VR dhe AR ndihen po aq rehat sa të shikojmë botën reale.
Për AR, zhvilluesit po fokusohen në kontroll më të mirë të kontrastit dhe transparencë të përmirësuar në mbivendosjet dixhitale. Kjo do të thotë më pak raste të imazheve dixhitale që përplasen me kushtet e ndriçimit të botës reale, duke e bërë më të lehtë për sytë tuaj kalimin midis objekteve fizike dhe atyre virtuale. Disa syze AR madje përfshijnë filtra të integruar të dritës blu, duke ndihmuar në uljen e lodhjes së syve gjatë përdorimit të zgjatur.
Mënyra të thjeshta për të mbrojtur sytë gjatë përdorimit të VR dhe AR
Derisa teknologjia VR dhe AR miqësore me sytë të bëhet standarde, mund të ndërmerrni disa hapa të thjeshtë për ta mbajtur shikimin tuaj të rehatshëm. Ndiqni rregullin 20-20-20: Çdo 20 minuta, shikoni diçka 20 metra larg për të paktën 20 sekonda. Kjo u jep syve tuaj një pushim shumë të nevojshëm nga iluzionet e thellësisë dixhitale.

Një këshillë tjetër e mirë? Bëni pushime dhe mbyllni sytë më shpesh. Duket qartë, por kur je i zhytur në një botë virtuale, është e lehtë të harrosh të mbyllësh sytë. Më pak vezullim çon në sy të thatë dhe të irrituar, gjë që vetëm sa shton siklet. Duke i kujtuar vetes me vetëdije që të mbyllni sytë dhe të bëni pushime të shkurtra, mund t’i bëni një rrugë të gjatë për t’i mbajtur sytë tuaj të lumtur.
Evolucioni i teknologjisë së bllokimit të dritës blu
Nëse keni kaluar ndonjëherë orë të tëra duke luajtur, duke punuar ose duke parë shfaqjet tuaja të preferuara, me siguri keni ndjerë efektet e dritës blu. Sytë e lodhur, dhimbje koke, madje edhe probleme me gjumin – është sikur ekrani juaj po lufton! Por fatmirësisht, teknologjia e bllokimit të dritës blu ka bërë një rrugë të gjatë. Ajo që filloi si një zgjidhje e veçantë tani është kthyer në një gjë të domosdoshme për lojtarët, transmetuesit dhe këdo që është ngjitur në një ekran. Le të shqyrtojmë se si ka evoluar kjo teknologji dhe pse është më e rëndësishme se kurrë.
Rregulloni cilësimet e ndriçimit dhe të kontrastit të kufjeve tuaja për të reduktuar shkëlqimin dhe, nëse është e mundur, përdorni syze bllokuese të dritës blu të dizajnuara për lojëra. Këto syze ndihmojnë në filtrimin e dritës së ashpër dhe minimizimin e efekteve negative të ekspozimit të zgjatur të ekranit. Nëse jeni përdorues AR, provoni të përdorni cilësimet e modalitetit të errët sa herë që janë të disponueshme për të reduktuar ndriçimin e përgjithshëm dhe tendosjen e syve.
Nga lentet me ngjyrë të verdhë te filtrat e dritës blu të teknologjisë së lartë
I mbani mend ato syzet e hershme të bllokimit të dritës blu që ju bënë të dukeni si një horr fantastiko-shkencor? Ata kishin lente të trasha me ngjyrë të verdhë që bërtisnin: “Unë e marr shumë seriozisht kohën time para ekranit”. Ndërsa punonin, nuk ishin tamam opsioni më elegant. Lojtarët dhe profesionistët donin mbrojtje pa sakrifikuar estetikën dhe kompanitë filluan të dëgjonin.
Me kalimin e kohës, teknologjia e lenteve u përmirësua dhe ne pamë prezantimin e lenteve të qarta që bllokojnë dritën blu. Këto lente të reja përdorën veshje të avancuara për të filtruar dritën e dëmshme blu duke e mbajtur shikimin tuaj të mprehtë dhe natyral. Nuk ka më shtrembërime të çuditshme të ngjyrave, nuk duken më sikur sapo keni dalë nga The Matrix—thjesht syze elegante dhe efektive të dizajnuara për përdorim të përditshëm.
Në të njëjtën kohë, prodhuesit filluan të integrojnë mbrojtjen kundër shkëlqimit dhe UV në syzet që bllokojnë dritën blu. Kjo do të thoshte jo vetëm që sytë tuaj mbroheshin nga ekranet dixhitale, por edhe nga ndriçimi i ashpër dhe rrezet e diellit. Ditët e ndërrimit të syzeve të ndryshme për aktivitete të ndryshme kishin mbaruar, duke i bërë lentet e dritës blu një zgjidhje praktike, të gjitha-në-një.
Ngritja e syzeve me dritë blu specifike për lojërat
Ndërsa kultura e lojërave shpërtheu, kompanitë panë një mundësi për të krijuar syze të specializuara me dritë blu të përshtatura për nevojat e lojtarëve të fortë. Lojtarët kalojnë orë të tëra përpara monitorëve me shpejtësi të lartë të rifreskimit, shpesh në dhoma me ndriçim të dobët, duke i shtyrë sytë deri në kufi. Kjo është kur markat e lojërave ndërhynë me korniza dhe lente të lehta, të rehatshme të dizajnuara për seanca maratonë.
Këto syze të reja lojrash nuk kishin të bënin vetëm me mbrojtjen e syve – ato u bënë pjesë e konfigurimit të një lojtari, njësoj si tastierat mekanike dhe karriget ergonomike. Disa madje shfaqën veshje kundër lodhjes, duke i ndihmuar lojtarët të qëndrojnë të fokusuar gjatë ndeshjeve intensive. Dhe le të mos harrojmë modelet elegante – korniza të zeza elegante, estetikë futuriste dhe madje edhe thekse RGB (sepse gjithçka duket më mirë me RGB, apo jo?).
Tani, syzet e lojërave janë miratuar nga lojtarët e esports dhe transmetuesit në mbarë botën. Pavarësisht nëse jeni duke eksploruar rastësisht lojëra RPG të botës së hapur ose duke konkurruar në turne me aksione të larta, mbrojtja e duhur nga drita blu mund t’ju japë një avantazh duke e mbajtur shikimin tuaj të mprehtë dhe sytë tuaj të rehatshëm.
E ardhmja: Syze inteligjente, Lente Adaptive dhe Përtej
Teknologjia e bllokimit të dritës blu nuk do të ndalet së shpejti. Risia e fundit? Syze inteligjente me filtrim adaptues të dritës blu. Këto lente të teknologjisë së lartë rregullojnë automatikisht nivelet e tyre të bllokimit të dritës blu bazuar në mjedisin tuaj. Nëse jeni duke luajtur natën vonë, ato rrisin mbrojtjen dhe gjatë ditës, lejojnë më shumë dritë natyrale të kalojë. Është si të kesh një AI të integruar që e di saktësisht se çfarë kanë nevojë për sytë tuaj.
Një tjetër zhvillim që ndryshon lojën është mbrojtja e integruar AR dhe VR. Me realitetin virtual duke u bërë gjithnjë e më popullor, kompanitë po dizajnojnë filtra të dritës blu posaçërisht për kufjet VR. Kjo ndihmon në reduktimin e tendosjes së shkaktuar nga perceptimi dixhital i thellësisë, duke e bërë lojën e zgjeruar VR më të rehatshme dhe zhytëse.
Dhe të mos harrojmë se vetë teknologjia e ekranit po evoluon. Disa monitorë dhe telefona inteligjentë modernë të lojrave tani vijnë me reduktim të integruar të dritës blu, duke reduktuar nevojën për syze të jashtme. Qëllimi është të krijohet një përvojë dixhitale ku tendosja e syve nuk është më problem – qoftë përmes ekraneve inteligjente, veshjeve të avancuara ose zbulimeve të ardhshme në kujdesin e shikimit..